Lærarbustaden i Prærielandsbyen huser ei samling med gjenstandar og bilete frå den 99. bataljon. Utstillinga vart sommaren 2012. I denne utstillinga møter vi krigsveteran John Pettersen (1915-2016) frå Radøy. Pettersen var sjømann ombord i ein tankbåt i Stillehavet då krigen braut ut. Då skipet la til kai i USA meldte han seg frivillig for den amerikanske hæren. I 1943 vart han soldat i Bataljon 99. Gjennom film, bilete og gjenstandar fortel John minne frå krigen.
Kva skjer vidare med gjenstandar og forteljingar frå utstillinga Minner frå ein krig?
I 2012 blei utstillinga Minner frå ein krig sett opp på Vestnorsk utvandringssenter på Sletta. Utstillinga fortel historia om den amerikanske bataljonen under 2. verdskrig som hadde norsk som kommandospråk. Her har vi bilete og gjenstandar knytt til den 99. bataljon, og historia blir fortald gjennom klipp av krigsveteranen John Pettersen (1915-2016) frå Radøy.
Utstillinga står i Lærarbustaden, den minste av bygningane på Vestnorsk utvandringssenter på Sletta. Tida har gått og den teknologiske utviklinga har også endra seg. Skjermane som har vist videoklippa med intervju no har byrja svikte, og vil ikkje lenger alltid virke. Når vi viser dette ønsker vi at det skal vere på ein god og verdig måte som ikkje vert skjemma av tekniske utfordringar. I tillegg er det også problematikk knytt til sikkerheit som ikkje oppfyller krav av i dag, både for å sikre verdifulle gjenstandar frå tjuveri, men også knytt til klima og bevaringstilhøve. Etter 12 år har tida kome for å ta ned utstillinga, og vi ønskjer å markere dette ved å løfte fram John Pettersen og hans medsoldatar sin innsats under 2. verdskrig.
20. april 2024 ville veteranen John Pettersen fylt 109 år, og vi markerer dagen med eit foredrag der Inge Alver fortel om denne særnorske vikingbataljonen. Det blir open utstilling, omvising, kafe og foredrag på Sletta.
Dokumentasjon
Etter denne siste dagen med open utstilling og foredrag står Bevaringstenestene frå MUHO klare for å hjelpe oss med å sikre samlinga og ta dei inn i trygge og sikre magasin. Bevaringstenestene er ei felles bevarings- og konserveringsteneste for dei konsoliderte musea i Vestland. Avdelinga har ansvar for eit fellesmagasin for prioriterte gjenstandar. Dei vil hjelpe oss å pakke ned og sikre gjenstandane, slik at dei vert godt ivaretatt inntil vi får nye lokalar til å vise dei fram igjen.
Før gjenstandane vert lagt inn i magasinet skal dei dokumenterast og registrerast i det offentlege museumsregisteret Primus, der kvart museum har sine samlingar. I samband med dette vil vi forsøke å finne ut endå meir informasjon om gjenstandane og historia knytt til desse. Dei vil også verte fotografert og dokumentert. Primus er ei database og eit samlingsforvaltningssystem for museer og andre kulturarvsinstitusjonar som tek vare på informasjon om samlingane i eit «evighetsperspektiv». Her vil informasjonen og dokumentasjonen verte godt tatt vare på.
Formidling
Frå Primus kan ein også velje å publisere til Digitalt museum for å vise sine samlingar, og dermed tilgjengeleggjere informasjon og samlingar for allmenta, slik at langt fleire kan bli kjent med denne historia. Vi vil også digitalisere alle bileta.
Ut frå alt dette materialet vil vi snarast rå lage ei digital utstilling, der vi får høve til å vise filmklippa og intervjua der John Pettersen sjølv kan fortelje om sine opplevingar, og vise både gjenstandar, fotografi og intervjuklipp i samanheng. På den måten kan vi fortelje den særmerkte og viktige historia til 99. Bataljon til eit langt større publikum enn i dag.
Bevaring
Sjølve gjenstandane vil etter at dei er dokumentert bli pakka i emballasje som ikkje skadar dei, alt ettersom kva materiale dei er laga av, og deretter flyttast til magasin som har gode bevaringstilhøve, både når det gjeld tryggleik, temperatur og luftkvalitet. Gjenstandane vil der få særs gode lagringstilhøve og vert trygt tatt vare på der for framtida inntil vi på eit seinare tidspunkt får realisert det lenge planlagde og etterlengta nye visningsbygget på Sletta.
Sjå gjerne eit døme på Digitalt museum på Vestnorsk utvandringssenter si samling, der vi har publisert John Pettersen si medaljesamling. Ei digital utstilling vil verte meir omfattande og samansett enn dette dømet på registrering i Primus til Digitalt museum.
Minner frå ein krig
99th Infantry Battalion (Separate) var ein bataljon i den Amerikanske hæren, men kommandospråket var norsk. Korleis kunne det ha seg?